Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2010

ΞΕΠΑΤΙΚΩΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...

Θα ήθελα να σας απασχολήσω με ένα γλωσσικό φαινόμενο που αφορά την μεταφορά στα ελληνικά κάποιων αγγλικών (γλωσσική μονοκρατορία γαρ) φράσεων με «εν ψυχρώ» και κατά λέξη μετάφραση της αγγλικής φράσης. Και στους μεν αγγλόφωνους μια χαρά συνάδουν οι φράσεις αυτές με το γλωσσικό τους αίσθημα αφού ο λαός τους ή οι λογοτέχνες τους τις ..σκάρωσαν αλλά τι φταίμε εμείς, στην δεινοπαθούσα γενικώς Ελλάδα, να υφιστάμεθα, μέσω των επιπόλαιων που έσπευσαν να τις μεταφράσουν κατά λέξη, το ξεπατίκωμα των φράσεων αυτών;
Κάποιος προχθές είπε: " ...και στο τέλος της μέρας καταλήγεις να βγαίνεις ζημιωμένος..". Υπάρχει η λέξη "τελικά" ή «εν τέλει» αλλά κάποιοι προτιμούν, εν είδει νεωτερισμού, να μεταφράζουν το αγγλικό "at the end of the day" ενώ τίποτα δεν συνέβη στο τέλος καμιάς ημέρας.....
Κάποιον τον ρώτησαν πού είναι τα έγγραφα και τους απάντησε : "Είναι με μένα" (μετέφραζε το "they are with me"!). Αντί να πεί : «Τα έχω εγώ».
Κάποιοι σήμερα λένε : το κρασί αυτό είναι μακράν ! (και όχι ..κοντά) το καλύτερο, αντί να πουν : με μεγάλη διαφορά, κατά πολύ......(αποδίδουν προφανέστατα το ..by far....)
Κάποιος είπε : "Εχω ταξιδέψει σε ..όλες τις 5 ηπείρους" (μην τύχει και του..ξεφύγει καμία..) αντί να πεί "και στις 5 ηπείρους" (ξεπατίκωνε το "to all five continents".....)
Όταν παλιά λέγαμε : "είσαι σοβαρός;" δεν ρωτούσαμε αν ο άλλος σοβαρολογούσε αλλά αν ήταν σοβαρός και όχι γελοίος. Σήμερα ξεπατικώνοντας το "are you serious?" ρωτάμε : "είσαι σοβαρός;" και εννοούμε αν σοβαρολογεί!
Κάτι ακόμη θυμήθηκα. Το "μου πήρε τρείς μέρες να το τελειώσω", ξεπατίκωμα του "it took me three days... etc etc" ενώ υπάρχει το ωραιότατο ελληνικό¨"χρειάστηκα ...κλπ κλπ"
Να συμπληρώσουμε και το υπέροχο «γράψτο κάτω» (“write it down”)....
Η έκφραση «κερδίζω χρόνο» άρχισε δυστυχώς να φθίνει, προς όφελος της έκφρασης «αγοράζω χρόνο» (από ποιό κατάστημα άραγε;!!!!), προφανούς ξεπατικώματος δηλαδή του αγγλικού «Ι buy myself time».
Τα τελευταία χρόνια ή και πιό πρίν βλέπουμε κυρίως στα έντυπα ΜΜΕ φράσεις όπως οι εξής: Tότε σκέφθηκα για πρώτη φορά με όρους ελευθερίας. .... Eκεί για πρώτη φορά σκέφθηκα με όρους απαξίωσης της δημοσιογραφίας στη χώρα μου. ...Πάντοτε με όρους τήρησης της νομιμότητας, με όρους αξιοπρέπειας, με όρους προστασίας ιδίως ...

Και άλλα πολλά .....
Προφανώς πρόκειται για αφειδές ξεπατίκωμα του αγγλικού «in terms of….” που , βολικά και ενώ αγνοήθηκαν οι ισοδύναμες καθιερωμένες εκφράσεις, κατέληξε στην «ελληνική» έκφραση «με όρους.....» . Το «in terms of….” αποδιδόταν κάποτε στα ελληνικά με επίρρημα ή με κάποια περίφραση που δεν προκαλούσε το γλωσσικό αίσθημα, δηλαδή: αντί "με όρους αξιοπρέπειας" αξιοπρεπώς, αντί "με όρους συναίνεσης" συναινετικά, αντί "με όρους πολιτικής" πολιτικά, αντί "με όρους αγοραστικής αξίας" ως προς την αγοραστική αξία κλπ κλπ.

Και εδώ, λοιπόν, κάποιοι (μάλλον πολλοί) κατέφυγαν στην κατά λέξη μετάφραση του "in terms of..." για να ...εμπλουτίσουν τα ελληνικά μας.
Φοβάμαι ότι αν επεκταθεί αυτή η κακή συνήθεια, τελικά ("στο τέλος της μέρας" όπως θα λέγαν οι ..γλωσσικά παρεκτραπέντες) θα καταλήξουμε σε κάποια ελληνικά όπου οι μεν λέξεις θα είναι ακραιφνώς ελληνικές αλλά οι εκφράσεις ...αγγλικά κλισέ ή αγγλικά ξεπατικώματα (γαλλιστί calques).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου